CHUYỆN NAN GIẢI

CHUYỆN NAN GIẢI

Tác giả:Henry Cloud; John Townsend.

Trích: Giới Hạn Cho Chính Bạn; NXB Thanh Niên.

---o0o---

Cha mẹ của chàng trai tên Bill, 25 tuổi, đến gặp tôi với một yêu cầu rất quen thuộc: họ muốn tôi “chỉnh đốn” Bill. Khi tôi hỏi họ Bill đâu, họ đáp: “À, thằng bé không muốn đến đây.”

“Sao thế?” Tôi hỏi.

“Vì nó cho là nó chả làm sao cả,” họ trả lời.

“Có khi cậu ấy đúng đấy,” tôi nói, trước vẻ ngạc nhiên của họ. “Kể tôi nghe xem nào!”

Họ thuật lại những vấn đề từ khi Bill còn bé. Bill chưa bao giờ “khôn lớn thành người” trong mắt họ. Mấy năm trở lại đây, anh chàng còn bị phát hiện là có dính đến ma túy, lại không học hành tử tế và không có khả năng tìm việc làm.

Rõ ràng, họ rất thương con và đau lòng, xé ruột vì cách sống của con. Họ đã thử mọi cách có thể để buộc con thay đổi và sống có trách nhiệm, nhưng chỉ là “công dã tràng”. Cậu chàng vẫn dùng ma túy, né tránh trách nhiệm, và đàn đúm với đám bạn không đàng hoàng.

Họ kể với tôi là họ luôn cho con mọi thứ con cần. Cậu chàng rủng rỉnh tiền nong ở trường nên “nó không phải làm lụng gì, có nhiều thời gian để học hành và tham gia các hoạt động.” Rồi cậu chàng bị đuổi khỏi trường, hay không đi học nữa, họ lại sẵn lòng làmmọi cách để gửi cậu vào một trường khác, “một chỗ tốt hơn cho thằng bé”.

Sau khi nghe họ nói được một hồi, tôi mới đáp: “Tôi nghĩ con trai anh chị đúng đấy. Cậu ấy chẳng có vấn đề gì hết.”

Bạn có thể tưởng tượng được thái độ của họ: họ chằm chằm nhìn tôi đến cả phút đồng hồ. Cuối cùng, người cha lên tiếng: “Tôi nghe có nhầm không vậy? Anh nghĩ là nó không có vấn đề gì ư?”

“Đúng vậy,” tôi nói. “Cậu ấy chẳng có vấn đề gì hết. Cậu ấy có thể làm hầu hết mọi việc cậu ấy muốn mà chẳng phiền hà gì. Anh chị trả tiền, anh chị bực dọc, anh chị tính toán, anh chị dốc sức lực để chống đỡ cho cậu ấy. Cậu ấy không có vấn đề gì vì anh chị đã lo giải quyết hết cho cậu ấy rồi. Những việc đó đáng lẽ nên là vấn đề của cậu ấy, nhưng như hiện tại thì tất cả đều là vấn đề của anh chị. Liệu anh chị có muốntôi giúp anh chị để cậu ấy gặp vài chuyện nan giải không?”

Họ nhìn tôi như thể tôi bị khùng, nhưng bắt đầu có chút ánh sáng lóe lên trong đầu họ. “Để nó gặp vài chuyện nan giải nghĩa là sao?” Mẹ cậu ấy hỏi.

“À, thể này,” tôi giải thích, “tôi nghĩ giải pháp cho vấn đề này chính là phải làm sáng tỏ một vài ranh giới để những việc làm của cậu ta sẽ gây rắc rối cho chính cậu ta, chứ không phải cho anh chị.”

“Anh nói thế là sao, ranh giới à?” Cha cậu ấy lại hỏi.

“Có thể diễn giải thế này. Hãy hình dung cậu ấy như hàng xóm của anh chị, một kẻ không bao giờ tưới nước cho thảm cỏ nhà mình. Nhưng cứ khi nào anh chị mở hệ thống tưới nước lại phun xuống thảm cỏ nhà gã. Cỏ nhà anh thì khô héo rồi chết queo, còn anh chàng kia thì nhìn xuống thảm cỏ xanh mơn mởn của nhà mình và tự nhủ: ‘Sân cỏ nhà ta ngonlành đấy chứ. Cuộc sống của con anh chị là như thế đấy. Cậu ta không học hành, không có mục tiêu, cũng không làm việc, thế mà vẫn có một chốn nương thân tử tế, rất nhiều tiền, và mọi quyền lợi của một thành viên trong gia đình.

Nếu anh chị xác định các ranh giới tài sản rõ ràng hơn, nếu anh chị điều chỉnh hệ thống tưới sao cho nước chỉ tưới xuống thảm cỏ nhà anh chị, và đám cỏ nhà gã hàng xóm sẽ héo quắt vì không được tưới tắm, thì sau một thời gian, gã sẽ không còn như thế nữa. Còn như bây giờ, gã vô trách nhiệm và vui vẻ như không, trong khi anh chị thì chịu trách nhiệm và khổ sở, vật vã. Làm rõ ranh giới sẽ xoay chuyển tình thế. Anh chị cần chút rào giậu để đẩy những vấn đề của gã ra khỏi sân nhà mình và để gã chịu trách nhiệm với vấn đề của chính mình.”

“Làm thế có hơi tệ không, cứ dừng luôn mọi giúp đỡ thế ư?” Ông bố hỏi.

“Thế giúp đỡ có ích gì cho cậu ấy không?” Tôi hỏi lại. Nhìn vào mắt ông tôi biết ông đã bắt đầu hiểu ra.

CTV:MinhHoang