RENÉ DESCARTES

RENÉ DESCARTES

Sưu tầm và biên soạn: Nguyễn Kim Lân.

Trích: Truyện Kể Về Danh Nhân Thế Giới; NXB Giáo Dục.

---o0o---

Hãy phân bố thời gian biểu một cách chuẩn xác, sao cho mỗi giờ, mỗi ngày, mỗi tháng, mỗi năm đều có công việc đặc biệt khác nhau.

René Descartes

Đề-các sinh ngày 31 tháng 3 năm 1596 trong một gia đình quý tộc nhỏ thuộc khu Tu-dan nước Pháp. Cha Đề-các từng là Nghị viên thành phố. Đề-các khi mới ra đời rất gầy yếu, như một cái rễ củ cải. Cha mẹ cậu đều hết sức lo buồn và thất vọng, chỉ sợ cậu không thể lớn thành người được.

Năm 2 tuổi, Đề-các mồ côi mẹ. Chú bé còm cõi nhớ mẹ, biếng ăn, luôn luôn khóc. Cha cậu mời một bà bảo mẫu trông nom cậu. Bà bảo mẫu rất nhẫn nại, thương yêu, chăm sóc Đề-các, khiến cho chú bé nhiều lần ốm tưởng chết, vậy mà sau đó lớn nhanh và khoẻ mạnh chẳng khác các trẻ em khác.

Đề-các tuy ốm yếu song rất thông minh, ngay từ lúc 3 tuổi, | chỉ cần bà bảo mẫu chi qua một lượt là thuộc mặt chữ và biệt đánh vần. Năm lên 8 tuổi, cậu được gửi đến học trường Quốc  học La-plet-chợ, trường nổi tiếng nhất châu Âu của Giáo hội, chỉ tiếp nhận con em các gia đình quý tộc châu Âu đến học. Mục đích của trường là đào tạo nhân tài sau này ra làm quan hoặc giáo sĩ. Do đó kỉ luật học tập và nội dung môn học rất nghiêm túc và nặng nề, bao gồm các giáo lý Cơ Đốc giáo, Văn học La tinh cổ, Tu từ học, Phép hùng biện, Triết học, Logic học và Số học.

Cha Đề-các thương con sức khỏe yếu nên đề nghị các giáo sư chiếu cố, giúp đỡ cậu. Ví dụ sáng sớm toàn thể thầy trò phải tập trung ở giáo đường để đọc kinh thì Đề-các được phép ngủ dậy muộn hơn, đến giáo đường chậm hơn. Tuy vậy, Đề-các không ? lại vào sự ưu ái đó để lười biếng, cậu tranh thủ khoảng 1 : gian đó để đọc sách về triết học, số học, văn học, lịch sử… Đề-các rất ham mê và thích thú các môn Triết học, Số học.

Sau 8 năm học tập ở trường Quốc học La-plet-cho, Đề-các tốt nghiệp hàng xuất sắc. Năm 1612, Đề-các theo học ngành Luật tại trường Đại học Pốc-tôn và tốt nghiệp học vị Tiến sĩ Luật sau 4 năm học. Năm 1616, Đề-các cùng một số bạn bè đi Pa-ri, vì muốn tiếp xúc với các nhà khoa học và văn hoá nổi tiếng tại thủ đô Pa-ri.

Song chỉ sau một thời gian ngắn tiếp xúc với xã hội thượng lưu ở Pa-ri, Đề-các đã cảm thấy hết sức vô vị và lãng phí thời gian nên bỏ đến vùng ngoại ô Pa-ri, thuê một căn phòng nhỏ, mai danh ẩn tích để nghiên cứu số học và vật lí. - Năm 1618, châu Âu nổ ra chiến tranh. Đề-các đăng ký tòng quân và theo đoàn quân đi đến nhiều nước châu Âu khác. Để các đã thực hiện chuyến hành quân này giống như là được đọc một cuốn sách lớn về thế giới.

Năm 1626, theo quân đội đến Hà Lan, một hôm Đề-các nhìn thấy một tờ quảng cáo trên phố về việc giải đề toán khó có thường. Chẳng phí mấy công sức, Đề-các đã giải xong đề toán và lĩnh thưởng. Niềm say mê triết học và số học lại trỗi dậy. Đề-các rời quân ngũ và định cư tại Hà Lan để làm công việc mình yêu thích. Sau một thời gian nghiên cứu Đề-các đã xuất bản cuốn Bàn về phương pháp và nhiều tác phẩm nổi tiếng về toán học, triết học khác như : Phương pháp luận; Khúc xạ học ; Trầm tư về siêu hình học; Nguyên lí triết học ... Ông và Hê-ghen được coi là những người sáng lập ra môn Triết học duy tâm hiện đại.

Tư tưởng của Đề-các đã thúc đẩy khoa học và triết học tiến bộ, có ảnh hưởng đến mĩ học, văn học, nhất là văn học cổ điển Pháp thế kỉ XVII. Ông xứng đáng được mệnh danh là lương tâm của thế kỉ.

CTV:Minh Hoàng