NỖ LỰC THAY ĐỔI THẾ GIỚI

NỖ LỰC THAY ĐỔI THẾ GIỚI

MICHAEL J. GELB

Trích: Khám Phá Thiên Tài Trong Bạn - Phương pháp tư duy theo cách của mười thiên tài sáng tạo nhất trong lịch sử; Bản quyền tiếng Việt © 2009, 2012 Công ty Sách Alpha.

-------o0o-------

Thứ sáu, ngày 3 tháng 8 năm 1492, Columbus đã chỉ huy ba con tàu là Santa Maria, Pinta và Nina cùng 120 thủy thủ tiến ra biển khơi. Sau vài ngày, họ đến hòn đảo Canary, bổ sung lương thực và sửa chữa lại tàu. Ngày 6 tháng 9, đoàn thám hiểm tiếp tục lên đường đi tìm Tân thế giới. 

Trong chuyến hành trình đầu tiên này, ông mở đầu cuốn nhật ký: “Mặc dù tất cả đều hoạt động tốt nhưng điều quan trọng là tôi không được phép ngủ và phải quan sát hướng đi cẩn thận.” Tuy vậy, điều quan trọng hơn, chính vai trò lãnh đạo và tinh thần can đảm đã giúp ông làm được mọi việc. Hãy tưởng tượng bạn đang lênh đênh trên con tàu Santa Maria suốt gần 40 ngày, giữa vùng đại dương chưa có tên trên bản đồ. Cuối cùng, bạn có bị suy sụp tinh thần? Bạn vẫn còn cơ hội trở về nhà? Tân thế giới có thật sự tồn tại? Những câu hỏi này đã ám ảnh các thủy thủ và để động viên họ, chính bản thân ông phải có một lòng can đảm phi thường. 

Trong chuyến vượt Đại Tây Dương lần thứ nhất, Columbus không những cần có lòng can đảm, ông còn sử dụng mẹo quản lý láu cá mà lại hiệu quả. Ngoài nhật ký cá nhân, ông còn tạo ra một cuốn nhật ký giả cho con tàu, trong đó ông đã cố tình ước lượng sai khoảng cách mà con tàu phải đi để đảm bảo với thủy thủ đoàn rằng họ vẫn có thể quay về. Đoàn thủy thủ bị mắc lừa nhưng thật nực cười, những thông tin trong cuốn sổ này lại không sai lệch nhiều như ông muốn. Do sự tính toán thật của ông dựa vào những thông tin không chính xác nên nhật ký giả cuối cùng lại chính xác hơn rất nhiều so với nhật ký thật. 

Thứ sáu ngày 12 tháng 10, chỉ hai tháng sau khi khởi hành, khoảnh khắc thay đổi vĩnh viễn thế giới đã xuất hiện khi Columbus nhìn thấy đất liền ở vị trí mà ngày nay là đảo Watling, thuộc Bahamas. Sau khi khẳng định với triều đình Tây Ban Nha về Tân thế giới, Columbus lại tiến đến Cuba và Hispaniola (nay là đảo Haiti) và để một nhóm người ở lại đây. Trong chuyến hành trình đầu tiên này, ông đã tiếp xúc với những thổ dân hiền lành và hòa hảo. Ông ra lệnh cho thủy thủ đoàn không được lợi dụng thổ dân và phải đối xử tử tế và tôn trọng với họ. 

Ba tháng sau khi đến Tân thế giới, Columbus cùng đoàn thủy thủ quay về Tây Ban Nha vào ngày 15 tháng 3 năm 1493. Mang về nhiều mẫu vàng các đồ quý hiếm khác cùng các bản mô tả về những vùng đất ông đã trông thấy, Columbus được đón tiếp trọng thể. Nữ hoàng Isabella đã tuyên bố những thành tựu của Columbus là “quan trọng, vĩ đại và phi thường”. Mặc dù sau đó ông còn thực hiện tiếp ba cuộc hành trình tới Tân thế giới nhưng đây chính là khoảnh khắc tuyệt vời nhất và danh tiếng của ông nổi hơn bao giờ hết. 

Khám phá Tân thế giới của Columbus đã thay đổi quan điểm của thế giới và Tây Ban Nha được coi là trung tâm của nền văn minh lúc bấy giờ. Khám phá này mới chỉ bắt đầu. Trong khi Columbus là người tiên phong tiến về hướng tây thì nhà thám hiểm Bồ Đào Nha là Vasco da Gama, trung thành với cách đi truyền thống là men theo đường bờ biển vòng quanh châu Phi và Ả Rập – càng sát càng tốt, đã đến Ấn Độ vào năm 1498, mở đường cho các cuộc bành trướng của châu Âu tới vùng Viễn Đông. Vào thập niên 1519-1522, Ferdinand Magellan, cũng là một nhà thám hiểm Bồ Đào Nha, lần đầu tiên đi vòng quanh thế giới bằng đường biển. Những con người với lòng can đảm kỳ lạ đã mở đường cho nền thương mại toàn cầu. Những thành tựu của họ dự báo chủ nghĩa bành trướng của châu Âu bốn thế kỷ sau đó. 

Thật không may, trong các chuyến đi tiếp theo, Columbus đã gây ra cách nhìn độc ác và bóp méo về những thổ dân của Tân thế giới. Đó là bi kịch của sự quản lý kém mà vì nó, ông đã bị các nhà phê bình hiện đại và những người đương thời chỉ trích. Tuy vậy, bi kịch và mâu thuẫn xung quanh sự nghiệp về sau của Columbus cũng không thể làm mất đi thiên tư, ý chí quyết tâm và lòng can đảm trong chuyến đi đầu tiên. Ông vẫn là điển hình của mẫu người tích cực, lạc quan, có tầm nhìn và lòng can đảm. 

Như Felipe Fernandez-Armesto viết: “Việc con của một người thợ dệt đã có được tước hiệu Thống đốc, Phó vương và Đô đốc; việc lẽ ra ông đã trở thành người sáng lập của một triều đại thuộc dòng dõi quý tộc và có danh tiếng, khiến người phương Tây ghi nhớ tên ông đã chứng tỏ đây là những thành tựu mà bất kỳ nhà quan sát nào cũng phải chú ý và tôn trọng.” 

Với nhiều người cùng thời, Columbus đã trở thành huyền thoại, gần như là một vị thánh – “một ông tổ truyền đạo” đối với triều đình Tây Ban Nha. Trong cuốn sách Historia generaly natural de las Indias (Lịch sử đại cương về Ấn Độ) xuất bản năm 1547, một nhà sử học của hoàng gia Tây Ban Nha đã miêu tả: “động lực khiến ông táo bạo như vậy chính là vì lợi ích của tất cả những người đang sống và cả những thế hệ sau”. Ngưỡng mộ tầm nhìn và lòng can đảm của Columbus, Thomas Jefferson đã lưu giữ một bức chân dung của ông trong điền trang ở Monticello.

Columbus mất năm 1506 tại Valladolid và được mai táng trong một tu viện ở Seville. Năm 1536, thi hài của ông được cải táng ở Hispaniola và năm 1902, lại chuyển về nơi an nghỉ cuối cùng là nhà thờ Seville. 

Tóm lược thành tựu

•  Tuy không được học hành chính thức nhưng Columbus đã lên kế hoạch cho chuyến hành trình trên đại dương cũng như thu thập thành công những bằng chứng cho thấy có thể thực hiện được hành trình đó. 
• Ông đã hoàn thành chuyến đi đầu tiên tới Tân thế giới vào năm 1492, mở ra một kỷ nguyên mới. 
• Với kỹ năng của một nhà thám hiểm hàng hải, ông đã khám phá ra quy luật hoạt động của các cơn gió Đại Tây Dương và vì vậy, sự liên lạc giữa châu Âu và châu Mỹ không còn bị gián đoạn. 
• Ông đã vượt qua nhiều sự chống đối để thực hiện liên tiếp ba chuyến đi, đồng thời là người đầu tiên khám phá và mô tả vùng đất Nam Mỹ vào năm 1498. 
• Ông đã đặt nền móng cho một gia đình quý tộc, dù cha ông chỉ là một người thợ dệt. Ông chính là một người tự lập trong thời đại khám phá.