THẦY HIỆU TRƯỞNG HENRY STOKES

05:00, 29/07/2022 231
THẦY HIỆU TRƯỞNG HENRY STOKES

THẦY HIỆU TRƯỞNG HENRY STOKES

Trích: Isaac Newton, Nhà Khoa Học Vĩ Đại; Biên soạn: Rasmus Hoài Nam; NXB Thanh Niên.
---o0o---

Thầy hiệu trưởng trường trung học là đức cha Henry Stokes. Một lần, khi ông chăm chú đọc bản ghi chép trong cuốn sổ tay của mình, nhưng thật ra ông đang quan sát cậu học trò nhỏ con đứng trước bàn làm việc của mình. Cậu bé đứng khoanh tay, có vẻ rụt rè khiến vị hiệu trưởng hơi ngạc nhiên. Chẳng lẽ cậu ấy là Isaac Newton? Thầy hiệu trưởng luôn nhận được những lời nhận xét của vị giám thị về từng học trò trong trường, đặc biệt là những học trò “cá biệt”.

Theo như lời nhận xét trong phiếu ghi của vị giám thị thì Newton là một học sinh học kém, rất nghịch ngợm và đã đánh nhau mấy lần.

Thầy Henry nhẹ nhàng gấp quyền sổ lại, ngẩng đầu lên và quay về phía Newton. Ông nói:

- Thế nào, con đánh nhau cơ à?

Thấy Newton lúng túng, ngượng nghịu cúi đầu xuống, vị hiệu trưởng nói tiếp:

- Đánh nhau thì chẳng hay ho gì, vì vừa phạm vào lời răn của Chúa, vừa trái với qui định của nhà trường. Newton, sao con lại làm một việc sai trái như thế?

Trước những lời trách móc nhẹ nhàng của thầy hiệu trưởng, Newton thực sự hối hận. Cậu đứng im và không nói được lời nào.

Vẫn bằng một giọng dịu dàng, nhưng không hề có ý vỗ về, ông nói với Newton:

- Con có thể về và hãy suy nghĩ về những việc mà con đã làm.

Newton cúi chào thầy và lặng lẽ trở về nhà.

Đêm ấy, cậu trằn trọc mãi không ngủ được.

Đối với những mâu thuẫn dẫn tới đánh nhau, cậu không phải là người gây sự trước. Trên thực tế, những người bạn kia đã xử sự không đúng. Song chỉ cậu mới hiểu rõ tường tận sự việc.

Trong suốt cả năm học, Newton đã cố chịu đựng mọi sự chế giễu của bạn bè. Cậu bị họ trêu chọc vì luôn mặc quần áo nhàu nhĩ, bộ dạng quê mùa, tính nết lầm lì và chỉ thích cô độc.

Nhưng cậu nghĩ rằng họ không có quyền phán xét mình. Thế là Newton quyết định làm ngơ trước tất cả những lời lẽ khiêu khích. Cậu không quan tâm đến những tâm hồn trống rỗng của họ. Những bộ cánh đắt tiền kia chỉ để che đậy sự hiểu biết nông cạn, nhưng họ lại cố tỏ vẻ học rộng biết nhiều. Họ chỉ có học thuộc các điều ghi trong kinh sách, rồi viện dẫn nguyên văn những điều đó. Họ cho rằng đó là giáo lí của thánh hiền, là triết lý sâu xa. Song thực chất họ chẳng hiểu gì cả.

Sự im lặng của Newton khiến nhóm bạn càng đi xa hơn. Họ gây gổ đánh nhau với cậu và tưởng rằng cậu sẽ bị khuất phục một cách dễ dàng. Không những thế, họ còn kéo nhau đến mách vị giám thị rằng cậu vô cớ gây sự trước.

Ngày hôm sau, Newton cùng nhóm bạn đến gặp thầy hiệu trưởng.

Newton sẵn sàng nhận quyết định kỉ luật. Nhưng thầy hiệu trưởng là người rất nhạy cảm, ông có thể nhận ra bản chất của sự việc. Không bênh vực hay bao che cho Newton, cũng không vạch trần sự thật về mấy cậu học trò kia, ông chỉ nhẹ nhàng yêu cầu hai bên tự đánh giá lại bản thân. Sau đó mỗi bên sẽ đưa ra cách hành xử thích hợp.

Bọn trẻ im lặng tản ra, chúng nhận thấy thầy hiệu trưởng đã biết rõ ý đồ của chúng. Về phía Newton, cậu chỉ thấy buồn khi thấy thầy phiền lòng về chuyện này.

Cách xử sự của thầy khiến Newton cảm động, cậu cảm nhận thấy là người có một tình thương bao la đối với học sinh.

Sau khi tan học, Newton đến thẳng phòng của thầy hiệu trưởng. Cậu gõ cửa và ngập ngừng bước vào, rồi bằng một giọng nhỏ nhẹ nhưng mạch lạc, cậu nói:

- Thưa thầy, con hứa sẽ không tái phạm như thế nữa.

Thầy Henry khẽ gật đầu, ông nhẹ nhàng chỉ chiếc ghế dài đặt trước bàn làm việc, rồi ra hiệu cho Newton ngồi xuống:

- Thầy rất tin con. Nhưng tại sao con lại học kém như vậy? Chẳng lẽ con không hiểu bài sao?

Ngừng một lát, ông gợi mở rất đúng lúc:

- Newton, hay là con không thích học? Có phải con không hứng thú với việc học hành? Hằng ngày ở nhà con làm những việc gì?

Trước giọng nói và thái độ hòa nhã của vị hiệu trưởng, Newton đã mở lòng nói hết suy nghĩ của mình về các môn học. Cậu mạnh dạn kể cho thầy nghe về việc cậu đọc những cuốn sách như thế nào. Cậu còn vui vẻ kể về những trò chơi mà mình ưa thích trong những lúc rảnh rỗi ở nhà.

Thầy hiệu trưởng chăm chú lắng nghe lời cậu học sinh “cá biệt”. Vốn trải qua nhiều năm giảng dạy và quản lí học sinh nên ông gặp nhiều học trò có hoàn cảnh khác nhau với những con đường vào đời và cách trưởng thành khác nhau.

Khi đến tuổi đi học, học trò ngày ngày lên lớp rồi lần lượt vượt qua các kì thi để cuối cùng họ ra trường và đi làm. Mọi việc cứ thế diễn ra một cách tự nhiên như là việc ăn, ngủ vậy. Họ không phải lo lắng, nghĩ ngợi quá nhiều.

Nhưng ông cũng có nhiều dịp chứng kiến không ít học trò phải vật lộn với cuộc sống để được đi học. Sau đó họ mới có thể kiếm được việc làm để nuôi sống bản thân và gia đình.

Tương tự, có học trò ngoan ngoãn, hiền lành và chăm chỉ học hành. Nhưng cũng có những học trò ngang bướng và lười biếng. Tuy nhiên, ông chưa thấy một học trò nào có những đặc điểm khác lạ như cậu học trò nhỏ bé, có phần ốm yếu đang ngồi trước mặt mình.

Thầy Henry là người có tư tưởng tiến bộ, ông thường xuyên đọc sách của các nhà khoa học cấp tiến. Đó là những cuốn sách kêu gọi từ bỏ lối tư duy cổ hủ, trì trệ thời Trung Cổ để chuyển sang phương pháp tư duy khoa học tiến bộ, thiết thực với cuộc sống, nhằm đạt được mục tiêu thực tiễn của đời sống xã hội.

Bởi vậy, ông có thể hiểu vì sao Newton lại chán những bài học ở trường. Nhưng ông vô cùng ngạc nhiên về việc cậu từ chối tiếp thu những điều mà các bạn cùng lứa tuổi coi đó là chân lí. Và ở mức độ cao hơn, cậu còn trăn trở đi tìm chân lí cho chính mình, hay nói cách khác là cậu tự tìm con đường cho chính cuộc đời mình.

Newton dừng lại một lúc, những thây Henry vẫn im lặng, trầm ngâm suy nghĩ. Ông không biết sẽ khuyên cậu điều gì.

Tự sâu thẳm, ông rất quý cậu học trò “cá biệt” này.

Vốn là một đức cha, một thầy giáo, một vị hiệu trưởng lâu năm, với bản tính thận trọng, ông không bao giờ chấp nhận lối suy nghĩ hời hợt và kiểu phát ngôn vội vã. Giờ đây ngồi trước cậu học trò nhỏ bé này, ông càng phải thận trọng hơn, tỉnh táo hơn khi nhận xét và đánh giá một con người. Những lời tâm sự cởi mở, tin tưởng và táo bạo của Newton khiến ông thấy vai trò của một hiệu trưởng thật quan trọng.

Thầy Henry nhẹ nhàng đứng dậy, ông đến bên cạnh tủ sách rồi chọn ra mấy quyển, đặt trước mặt Newton và nói:

- Con thích đọc sách như thế là tốt. Thầy cho con mượn mấy quyển sách này, con hãy đem về mà đọc. Khi nào đọc xong thì trả cho thầy. Rồi thầy sẽ cho con mượn thêm những quyển khác.

Newton vô cùng hồi hộp khi cầm những quyển sách lên, nhưng vừa liếc qua bìa sách, cậu lại tỏ ra khá lúng túng. Thấy vậy, thầy Henry mỉm cười:

- Con không thích đọc loại sách này à? Hay lắm đấy! Hai cuốn sách này của Leonardo da Vinci và Archimedes viết về sự cần thiết phải suy nghĩ theo một phương pháp mới. Tuy sách được viết cách đây rất lâu nhưng chúng cấp cho chúng ta rất nhiều kiến thức và thông tin quý giá.

Newton bối rối:

- Nhưng thưa thầy, sách viết bằng tiếng Latinh và tiếng Hy Lạp. Con…

Thầy ân cần hạ giọng:

- Đúng thể con ạ, muốn hiểu được tư tưởng của hai nhà khoa học này, con phải nắm vững tiếng Latinh và tiếng Hy Lạp. Không những thế, nếu không giỏi toán, con sẽ không hiểu được nội dung của hai cuốn sách quý. Con nên nhớ, họ đều là những nhà toán học tài ba.

Nói đến đây, thầy Henry dừng lại một lúc để xem phản ứng của Newton.

Newton đỏ bừng mặt, cậu ngập ngừng một lát rồi quả quyết nói:

- Thưa thầy, con chỉ sợ mình chưa đủ sức để hiểu những cuốn sách này thôi ạ.

- Không hẳn như thế đâu. Theo thầy, cuốn sách nào ta cũng có thể hiểu được nếu ta thực sự muốn tìm hiểu nó. Chỉ trừ phi…

Rồi ông nhìn thẳng vào mắt Newton, nói tiếp với giọng nghiêm trang nhưng thân thiết:

-... Chỉ trừ phi ta không chuẩn bị sẵn sàng cho việc đọc và hiểu nó. Chẳng lẽ cứ lơ là với những giờ học tiếng Latinh, tiếng Hy Lạp mà con có thể đọc được những cuốn sách tuyệt vời như thế này?

Ông thong thả quay lại chiếc ghế của mình, nhẹ nhàng nói tiếp:

- Phải học cẩn thận thôi Newton ạ! Học cho đến khi con nắm vững mọi thứ mà những người đi trước đã tìm ra. Đến lúc đó con sẽ hiểu được lí do vì sao họ phải làm như thế. Chừng đó con mới có thể bác bỏ hoặc tán thành, và khi đó con sẽ tìm thấy những điều bổ ích.

Thầy hiệu trưởng cảm thấy chừng đó đã quá đủ đối với cậu học trò thông minh này.

Ông mỉm cười đẩy chồng sách về phía Newton rồi nói:

- Trước mắt con nên học thật giỏi để đọc được những cuốn sách này. Và quan trọng hơn, đó cũng là câu trả lời tốt nhất đối với những lời trêu chọc của bạn bè.

CTV: Thủy Tiên


Bình luận