CHARLIE CHAPLIN LÀ AI?

CHARLIE CHAPLIN LÀ AI?

Tác giả: PATRICIA BRENNAN DEMUTH - GREGORY COPELAND

Trích: Charlie Chaplin là ai?; Dương Thu Hương dịch; NXB Dân trí, Alphabooks.

---o0o---

Những năm đầu thế kỷ 20, rạp chiếu phim khắp nước Mỹ nghiêng ngả bởi tiếng cười. Tất cả đều xuất phát từ một anh chàng hài hước nhỏ bé trên màn ảnh lớn, với quần và giày rộng thật rộng, mũ và áo khoác chật thật chật. Anh chàng có dáng đi kỳ quặc với hai bàn chân chĩa sang hai bên. Mỗi khi anh chàng mở tròn đôi mắt và bộ ria mép của anh giật giật, khán giả thường chẳng thể bình tĩnh mà chờ xem rồi anh chàng sẽ lại rơi vào rắc rối nào tiếp theo. Người ta gọi anh chàng đó là Gã Lang Thang Bé Nhỏ.

Người sở hữu bộ ria mép đó là Charlie Chaplin. Ông đã tạo ra nhân vật Gã Lang Thang Bé Nhỏ. Charlie kiêm cả viết kịch bản, thủ vai và đạo diễn phim của chính mình. Gã Lang Thanh Bé Nhỏ luôn thất nghiệp, nghèo kiết xác nhưng Charlie lại là diễn viên có thù lao cao nhất và nổi tiếng nhất thế giới. Ông có được tất cả những điều đó, dù chẳng nói lời nào trên màn ảnh.

Đó là thời kỳ hoàng kim của phim câm. Các bộ phim không hề có tiếng. Các nhà phát minh chưa tìm ra cách để ghi lại âm thanh cho phim. Thay vào đó, diễn viên sử dụng điệu bộ và nét mặt để diễn lại câu chuyện, giống như trò "đuổi hình bắt chữ” vậy. Khi ấy, chẳng ai có thể sánh được với Charlie Chaplin.

Mặc dù cuộc đời trong phim tràn ngập tiếng cười, nhưng cuộc sống thực của ông lại không được vậy. Tuổi thơ nghèo khó ở Luân Đôn buồn đến đau lòng: cha ông rời bỏ gia đình, mẹ ông suy sụp đến nỗi không thể chăm sóc con cái chu đáo. Tuy vậy, lịch sử luôn ghi nhớ Charlie với nụ cười trên môi. Ông là người tiên phong trong dòng phim lấy tiếng cười của khán giả Mỹ.

Thuở cơ hàn

Charlie bắt đầu nổi tiếng ở Mỹ, nhưng nước Anh mới là quê hương của ông. Ông sinh ra ở Luân Đôn, vào ngày 16 tháng 4 năm 1889, tên đầy đủ là Charles Spencer Chaplin. Anh trai cùng mẹ khác cha của ông, Sydney, hơn ông bốn tuổi.

Không có gì là bất ngờ khi Charlie lớn lên trở thành diễn viên: cả cha và mẹ ông đều làm trong ngành biểu diễn. Họ trình diễn trong nhà hát – nơi có những tiết mục ca múa nhạc và tấu hài trên sân khấu. Cha ông là một diễn viên kiêm người viết nhạc thành công. Mẹ ông là một ca sĩ.

Charles Chaplin Cha là người dễ tính và duyên dáng, nhưng cũng nghiện rượu nặng. Chẳng ai nhờ cậy lâu được ở ông. Khi Charlie mới một tuổi, cha ông bỏ đi cùng những bài hát của mình.

Mẹ của Charlie, bà Hannah nhỏ bé và dịu dàng với mái tóc thật dài phải tự mình gồng gánh gia đình. Dù rất cứng cỏi nhưng bà vẫn không có được công việc ổn định và thường xuyên rơi vào cảnh túng thiếu.

Dầu vậy, gia đình nhỏ của ba mẹ con bà Hannah vẫn có được một khoảng thời gian hạnh phúc. Bà dạy Charlie khiêu vũ từ lúc cậu mới biết đứng. Để bày trò cho các con, bà Hannah lấy trang phục biểu diễn và tóc giả từ trong hòm, diễn lại những vở bà đã thuộc nằm lòng.

Một tối nọ, sự nghiệp ca hát của bà Hannah đột ngột kết thúc. Bà bị mất giọng khi đang biểu diễn giữa chừng một ca khúc. Đám đông hò nhau phản đối, đòi bà rời khỏi sân khấu. Tay quản lý điên cuồng đẩy Charlie bé bỏng lên sân khấu thế chỗ mẹ cậu. Khi ấy, Charlie mới chỉ năm tuổi, nhưng cậu đã đứng sau cánh gà xem biểu diễn gần như từ lúc mới ra đời nên thuộc lòng hết những bài hát.

Khi cậu bé bắt đầu hát và nhảy, đám đông dần thôi la ó. Rồi chẳng mấy chốc, họ bắt đầu cười phá lên và cổ vũ cậu bé. Sau đó, họ ném những đồng xu lên sân khấu. Charlie dừng lại giữa chừng bài hát để né và nhặt chỗ tiền xu ấy, khiến khán giả cười lớn hơn nữa.

Tiết mục của Charlie thành công vang dội, nhưng sự nghiệp của bà Hannah cũng chấm dứt tại đó. Bà không bao giờ còn hát được nữa. Sau này, Charlie kể lại: “Đêm đó là lần đầu tiên tôi xuất hiện trên sân khấu. Và là đêm cuối cùng của mẹ."

Gia đình nhỏ bắt đầu lún sâu thêm vào cảnh nghèo đói. Chút tiền mọn bà Hannah kiếm được nhờ may vá chẳng đủ để thanh toán các hóa đơn. Bà xé trang phục biểu diễn cũ để may quần áo cho hai con. Thường xuyên thiếu tiền nên họ phải liên tục chuyển chỗ ở. Ban đầu, họ sống trong một căn hộ có ba phòng. Sau đó là hai phòng. Và cuối cùng, ba mẹ con chen nhau trong một căn phòng đằng sau nhà máy tồi tàn và bốc mùi.

Không lâu sau, bà Hannah trở nên quá ốm yếu, không thể gắng gượng được nữa. Bà dẫn hai con đến trại tế bần. Đó là chốn dừng chân của đám người nghèo ở Luân Đôn khi chẳng còn nơi nào khác để đến.

Gia đình nhỏ rơi vào cảnh chia lìa. Bà Hannah được chuyển vào nhà thương - nơi dành cho những người quá ốm yếu, chỉ có thể kiếm chỗ trong trại tế bần. Charlie và Sydney được gửi tới trường Hanwell dành cho trẻ vô gia cư. Charlie dính chặt lấy anh trai, nhưng Sydney phải ở cùng đám con trai cùng lứa. Sau này Charlie kể rằng, tuổi thơ của ông kết thúc ngay khi ấy. Lúc đó, ông mới bảy tuổi.

Giáo viên ở trường Hanwell rất nghiêm khắc. Họ dùng gậy để phạt học sinh. Một lần nọ, Charlie bị đánh bằng gậy vì không chịu khai ra mấy cậu bạn chơi trò nghịch. Cậu cũng bị quật vào khớp bàn tay do viết bằng tay trái. Khi phải cạo trọc đầu do bị nấm. Charlie rất buồn khổ.

Charlie đã tìm cách thoát khỏi thực tại bằng mơ mộng. Trong hồi ký của mình, ông nhớ lại từng “lẩn quên đi cảnh mình đang ở trong trại tế bần, tưởng tượng mình là một người giàu có và xuất chúng”.

Hơn hết thảy mọi thứ trên đời, cậu muốn thoát khỏi cảnh đói nghèo. Rồi chẳng lâu sau, biểu diễn trở thành tấm vé đưa cậu ra khỏi khu ổ chuột. Cậu sớm có được công việc đầu tiên.

CTV: Mỹ Tiên